Deze opleiding behandelt natuurlijk de procesveiligheid maar ook de organisatie en uitvoering van grote projecten in de chemische procesindustrie.

Lees verder

VOOR WIE

MVK’ers, HVK’ers, process engineers, procestechnologen, vergunningverleners en inspecteurs bij de overheid, operators en contractors in de procesindustrie zonder MVK- of HVK-opleiding.

Ervaring cursist Paul Voswinkel, Firma Neste, "Voor elk deel van de cursus zijn er docenten met ruime ervaring aan theorie en praktijk. Dit maakt niet alleen de cursus interessanter omdat elk persoon het op zijn manier overbrengt maar het heeft ook zijn "reset" binnen de klas want er staat weer een ander persoon. Dit houd je alert en bij de les. Ook de onderlinge gesprekken en deling van ervaringen zijn een aanvulling op het geheel.
Samenvattend: Een waardevolle cursus voor iedere MVK/HVK en process safety specialist/engineer/manager die niet alleen in de breedte maar ook in de diepte waarde toevoegend is geweest, het afsluitende examen geeft je ook het gevoel van meerwaarde.

DATA en LOCATIE 

• 16, 23, 30 september, 7, 28 oktober, 4, 11, 18 november en tentamen op 2 december 2025 (groep zit vol, mocht je op de wachtlijst willen, mail dan naar info@phov.nl)
• 17, 24, 31 maart, 7, 14, 21 april, 19, 26 mei en tentamen op 9 juni 2026
• 24 september, 1, 8, 29 oktober, 5, 12, 19, 26 november en tentamen op 10 december 2026

Lestijden: 9.30 tot 17.15 uur.

Locatie: Utrecht, Aristo meeting center

KOSTEN

€ 3.695,- incl. lesmateriaal* en het Handboek Procesveiligheid, excl. btw.
(Prijs is onder voorbehoud van wijzigingen.)

* Uit milieuoverwegingen proberen we het gebruik van papier zo veel mogelijk terug te dringen. Hierdoor wordt het materiaal zo veel mogelijk digitaal aangeboden.

Handboek Procesveiligheid
*Het Handboek Procesveiligheid maakt deel uit van het lesmateriaal. Dit eerste Nederlandstalige Handboek is voor een groot deel geschreven door de docenten die je in deze opleiding gaat ontmoeten en van gaat leren. PHOV heeft het initiatief genomen, in samenwerking met uitgeverij Kerckebosch, om dit boek uit te brengen. Het is geënt op de Nederlandse wetgeving en geschreven door professionals uit het werkveld! Wil je meer weten over het boek, lees hier er meer over! 

Diploma/Certificaat

De cursisten die voldaan hebben aan de eisen van deelname ontvangen een certificaat. Als je het tentamen met goed gevolg hebt afgelegd ontvang je een diploma. Je kan zelf kiezen of je het tentamen wel/niet wenst te maken.

Docenten

Onze docenten zijn natuurlijk professionals in hun vakgebied en PHOV is dan ook erg blij met hun inzet bij deze cursus. Om een idee te geven wie er zoal betrokken is bij de cursus, stellen wij hier een paar docenten voor. Dit is slechts een greep uit onze docentenpool bij ieder onderwerp komt er een andere professional les geven. 

Arthur Groot
In mijn huidige functie bij Covestro ben ik verantwoordelijk voor het organiseren van procesveiligheid voor de business entity Resins & Functional Materials. Deze business group heeft 20 (productie)locaties verdeeld over de wereld waarbij procesveiligheid een belangrijke rol speelt vanwege de brandbare, toxische en thermisch instabiele grondstoffen die we opslaan en de exotherme reacties die plaatsvinden in onze reactoren. Vanuit Covestro zijn we altijd bezig om de inbedding van procesveiligheid in onze werkprocessen te verbeteren en te kijken met welke nieuwe innovaties we weer een stap kunnen zetten. Vanuit deze insteek ben ik medeorganisator van het big data en procesveiligheidscongres dat in 2021 voor de zesde keer georganiseerd werd door de CCPS en EPSC.

In mijn vorige baan heb ik bijna 20 jaar gewerkt als (process) safety consultant bij Royal HaskoningDHV voor de olie, gas en (petro)-chemische industrie. Vanuit deze rol heb ik meerdere artikelen gepubliceerd over hoe bedrijven kunnen verbeteren op het gebied van procesveiligheid door meer te leren van incidenten en de kwaliteit van procesveiligheidsanalyses te verbeteren. De reden waarom ik docent ben geworden bij de PHOV is omdat ik graag mijn kennis wil delen met diegene die wat minder bekend zijn met het onderwerp.

Gert Sloof
Als adviseur Veiligheid & Risicobeheersing ben ik dagelijks betrokken bij programma’s en projecten om de Nederlandse procesindustrie een beetje veiliger te maken. Mijn aandacht is gericht op procesveiligheid. Het vakgebied dat zorg draagt om het ongecontroleerd vrijkomen van gevaarlijke stoffen en energiestromen te voorkomen. Naast gevaaridentificatie en risicobeoordeling gaat het daarbij om functionele veiligheid, explosieveiligheid en management systemen.

Sinds 2001 ben ik docent bij PHOV voor de opleiding ‘Veiligheid en Duurzaamheid in de procesindustrie’ voor de module Instrumentele Veiligheid en sinds 2015 samen met twee andere docenten voor de module Kwalitatieve en Kwantitatieve risicobeoordeling.

Nieuwkomers in het vakgebied procesveiligheid hebben de toekomst. Om hun leercurve te versnellen ben ik langjarig verbonden aan PHOV . De laatste paar jaar versnel ik hun leercurve in een interactieve setting met een kwis en enkele praktische casus. Daardoor komen zij in contact met de obstakels die het vakgebied hen presenteert. Geen eenrichting verkeer maar in teamverband het procesveiligheidsvraagstuk bediscussiëren en oplossingsrichtingen zoeken.

INHOUD

De opleiding behandelt naast de procesveiligheid ook de organisatie en uitvoering van grote projecten in de chemische procesindustrie.

Introductie

• Definitie en algemene kenmerken van procesveiligheid op basis van recente procesveiligheid incidenten.
• Concept/model voor beheersing van (chemische/fysische) processen.
• Proces veiligheidsbeheersystemen vs process safety fundamentals.
• Seveso vs procesveiligheid.
• Noodzakelijke procesveiligheid competities: het inherent veiliger maken van processen (Chemical/Reactive Hazard assessment), uitvoeren van procesveiligheid risicoanalyse (HAZOP, What-if), inschatten van consequenties (effect modelleren), het ontwerpen, verifiëren en valideren van veiligheidsvoorzieningen (instrumenteel, mechanisch als procedureel). 
• Toekomst van procesveiligheid (big data, artificial intelligence, barrière management)

Procesinstallaties en bijbehorende specifieke gevaren

• Fysische en chemische reacties; endotherme en exotherme reacties en gevaren van processen algemeen
• Thermische veiligheid van chemische processen; falen van koeling scenarios, DSC, adiabatische temperatuurstijging, criticality classes, beveiligingsstrategie en stabiliteit van stoffen.
• Veel voorkomende unit-operations (o.a. destilleren, adsorptie, drogen), procesbeschrijving en specifieke gevaren.
• Apparaten (o.a. reactoren, pompen, droger, warmtewisselaar); korte beschrijving werking en beschrijving specifieke gevaren.
• Opslag en transport.

Processchema's, P&ID's

Mechanische veiligheid

• Materiaalkeuze (Corrosieve eigenschappen procesmedium, chemische samenstelling procesmedium, belasting, temperaturen, kosten, verkrijgbaarheid, lasbaarheid).
• Corrosie/Erosie/Liquid metal Embrittlement.
• Vermoeiing/Creep.
• Wanddikte.
• Safety relief valves (PSV, Burst disk, Flare).

PED

• PED/Besluit drukapparatuur.
• Enkelvoudig drukapparaat.
• PED Categorie-indeling.
• Samenstellen/druksystemen.
• Keuring voor ingebruikneming (KVI).

ATEX

• Wetgeving.
• Gevarenzones (voorwaardenindeling, afmetingen zones, gas en stof, gesloten gebouwen.
• Apparatuurkeuze (richtlijnen, apparatuurspecificatie, categorie apparatuur in relatie tot zone, temperatuurgroepen en samenstellen.

Onderhoud

• Maintenance management.
• Risk based maintenance decisioning.
• Risk based inspection.
• Reliability centerered maintenance.
• Maintenance performance.
• Management of change (MOC).

Kwalificeren en kwantificeren van risico's

• LOPA.
• SIL-classificatie.
• Kwalitatieve analysetechnieken (Terminologie, HAZOP en FMEA).
• Kwantitatieve analysetechnieken (gebeurtenissenbomen, LOPA, SIL, faalkansen).
• Menselijk falen.

Consequentie kwantificering (QRA, Safeti)

• Philosophy and social risk criteria.
• Basic models, effects, calculation and moddeling.
• Environmental aspects, lethal effects.
• BEVI, Safeti.

Instrumentele beveiliging

• Definities en componenten.
• Equipment under control.
• Functionele veiligheid (IEC61508 en 61511).
• SIS-design.
• Berekening PFD.

Incidentenonderzoek

• Ongevallen en risico's.
• Paradigma's en modellen.
• Methodieken en instrumenten.

Uitvoering grote projecten/turnarounds

• uitvoering grote projecten/turnarounds.
• organisatie, doelstellingen en taken.
• contractormanagement.
• rol SHE in het proces.
• betekenis VCA.
• VGM plan en activiteiten tijdens uitvoering.
• RI&E contractors.

Brand en explosies

• Definitie brand, ontstaan en voorkomen.
• Definitie explosie; gevaren en gevolgen.
• Chemische brand en explosies.
• Gas-, damp- en nevelexplosies (ontstekingsenergie, ontstekingstemperatuur, concentratie, vlampunt, explosiegrenzen, effecten en verloop, voorkomen en beperken gevolgen.
• Vaste en vloeistofexplosies.
• Thermische explosie of run away.
• Stofexplosie.
• Fysische explosies (nucleair, barsten van drukvaten, BLEVE).

Cybersecurity (nieuw, vanaf 2025)

• Achtergronden cybersecurity
• Termen en begrippen
• Veilig ontwerpen, bedrijven en beheren van een digitale omgeving

Certificering

Deze opleiding levert in het kader van het onderhoudssysteem AH/VK Hobéon-SKO AH en SKO-VK 7 punten op.