Inhoud opleidingen

Basismodules

• Module Wet- en regelgeving
• Module Adviesvaardigheden
• Module Algemene veiligheidskunde en arbeidshygiëne
• Module Risico-inventarisatie en -evaluatie
• Module Beïnvloedingsvaardigheden
• Module Managementsystemen

Specialisatie Hogere Veiligheidskunde

• Module Leren van incidenten en ongevallen
• Module Veiligheid
• Module Procesveiligheid

Specialisatie Arbeidshygiëne

• Module Fysische factoren
• Module Fysieke belasting
• Module Chemische factoren
• Module Biologische factoren

Kopopleiding Arbeids- en Organisatiekunde

• Module Inleiding
• Module Kwaliteit van de arbeid
• Module Adviesvaardigheden A&O
• Module Verzuimmanagement
• Module Duurzame inzetbaarheid
• Module Veranderprocessen
• Module A&O'er als onderzoeker

Traject eindopdracht

Basismodules

Module Wet- en regelgeving

• Inleiding in de veiligheidskunde en arbeidshygiëne
• Arbowetgeving en aanpalende wetgeving
• Aansprakelijkheid
• Milieuwetgeving
• Statistiek.

Module Adviesvaardigheden
In deze module wordt gewerkt aan het inventariseren en verder ontwikkelen van eigen competenties. Deze competenties worden ingezet om organisaties op diverse niveaus te beïnvloeden om hen naar een hogere trede op de cultuurladder op arbogebied te laten bewegen. Hierbij wordt ook ingegaan op het leren omgaan met weerstanden.
De module omvat niet alleen lessen maar ook een intervisietraject dat zich over een langere periode uitstrekt en vanuit de opleiding begeleid wordt.
Onderwerpen:

• Competenties
• (In)zicht krijgen op het persoonlijke profiel
• Kernkwadranten
• Dimensies van taak en rol van de veiligheidskundige/arbeidshygiënist
• Veiligheidskundige/arbeidshygiënist in het adviesproces
• Persoonlijke professionele ontwikkeling.

Module Algemene veiligheidskunde en arbeidshygiëne
In deze module wordt een algemene basis gelegd van kennis over veiligheid en arbeidshygiëne.
Onderwerpen:

• Algemeen veiligheid en arbeidshygiëne
• Biologische factoren
• Begrippen chemie en gevaarlijke stoffen; indelingen zoals WMS, ADR, GHS
• Grondsanering en asbestsanering
• Bouwveiligheid
• Machineveiligheid en productveiligheid
• Binnenklimaat
• Fysieke belasting/ergonomie
• Brand/BHV.

Module Risico-inventarisatie en -evaluatie
In deze module worden de ins en outs van het doen van risico-inventarisaties behandeld. Daarbij wordt een stappentraject behandeld hoe een RI&E kan worden uitgevoerd en wordt ingegaan op verschillende soorten RI&E’s.
Onderwerpen:

• Inleiding RI&E plus RI&E-proces en stappenplan
• Het belang van de organisatiecultuur voor de aanpak van de RI&E
• Verdieping in de RI&E’s
• Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en RI&E op functieniveau
• Van RI&E naar risicomanagement en beheersmaatregelen
• De RI&E in de praktijk
• Toetsen van RI&E’s.

Module Beïnvloedingsvaardigheden
Vanuit de eigen competenties organisaties beïnvloeden zodat daadwerkelijk met de gegeven adviezen wat wordt gedaan en organisaties op een hoger (arbo)plan worden gebracht.

• De rol van de adviseur en match met de organisatie
• Beïnvloeden van organisaties.

Module Managementsystemen
Deze module handelt over het beheersen en beheren van arbeidsomstandigheden met een arbomanagementsysteem (AMS). Welke rol de veiligheidskundige/arbeidshygiënist daarin kan spelen hangt af van een groot aantal factoren zoals de persoonlijke kennis en vaardigheden van de veiligheidskundige/arbeidshygiënist, de fase van ontwikkeling van het bedrijf en de samenhang met andere ontwikkelingen in het bedrijf.
Onderwerpen:

• Inzicht in organisatiestructuren en -culturen; profielen van organisaties
• Algemeen overzicht over diverse aspecten van managementsystemen en verschillen in structuren en cultuurfasen bij bedrijven
• Opbouw van ISO 45001 en integratie van managementsystemen
• Implementatie van een te certificeren AMS/audit
• Het Zwitserse kaas-model en de rol van de menselijke fout; verandermanagement en aspecten van integratie
• Uitbouw van arbomanagementsystemen.

naar boven

Specialisatie Hogere Veiligheidskunde

Module Leren van incidenten en ongevallen
In deze module wordt ingegaan op:

• Achtergronden van ongevalsmodellen
• Definities en soorten ongevallen
• Het opzetten van een ongevallenmeldingsprocedure
• Door het uitvoeren van ongevalsonderzoek verzamelen van feiten om tot een goede reconstructie van het incident te kunnen komen.
• Ongevalanalyse om de oorzaken en de achterliggende oorzaken van het incident te kunnen bepalen. Hierbij wordt een aantal ongevallenanalysemethoden gepresenteerd
• Het verschil tussen arbeidsongevallen en ongevallen in de procesindustrie.

Module Veiligheid
Deze module gaat dieper in op de verschillende veiligheidskundige onderwerpen.

• Brand/BHV
• Elektrische veiligheid
• Veiligheid machines en arbeidsmiddelen
• Security en sociale veiligheid
• Opslag van gevaarlijke stoffen conform PGS15
• Bouwveiligheid (incl. werken op hoogte en in besloten ruimtes) en V&G-plannen en coördinatorenfuncties, werkvergunningen
• Explosieveiligheid waarbij geleerd wordt met ATEX te werken.

Tijdens een praktijkdag gaan we met diverse van deze onderwerpen aan de slag.

Module Procesveiligheid
Deze module richt zich op het identificeren, kwantificeren en beheersen van risico's van installa­ties met gevaarlijke stoffen. Dit zowel voor de ontwerpfase als voor de gebruiksfase. De diverse onderdelen van een risicoanalyse worden verklaard:

• het identificeren van gevaarlijke situaties middels de HAZOP techniek
• het berekenen van de kans op optreden en escalatie van ongevalscenario’s d.m.v. technieken als foutenbomen en ge­beurtenissen­bomen
• het borgen van veiligheid in het ontwerptraject van technische installaties
• het SIL classificeren: het bepalen van de noodzakelijke risicoreductie door beveiligingen
• het analyseren van de rol van de mens (menselijk falen).

naar boven

Specialisatie Arbeidshygiëne

Module Fysische factoren
Dit primaire kennisgebied omvat de volgende factoren: geluid, trillingen, klimatologische factoren (warmte, koude), niet-ioniserende straling en verlichting.

Klimaattechnologie

• Kennis van installaties ten behoeve van verdergaande klimaatbeheersing: verwarmingssystemen, koelsystemen en ventilatiesystemen
• Kennis van de ergonomische aspecten van binnenklimaat en verlichting, meetmethoden, effecten op de mens en beoordelingsnormen.

Met een praktijkdag ter kennisname van draagbare arbeidshygiënische meetapparatuur en achterliggende analyseapparatuur.

Module Fysieke belasting
Fysieke belastingsfactoren en ergonomie

• Kennis van ergonomie en het optimaliseren van de mens-werk relatie en de arbeidsomstandigheden door aanpassing van de werkplek, machines en gereedschap aan de werknemer
• Herkennen van de verschillende vormen van fysieke belasting en de daarbij horende risico’s: tillen, trekken/duwen, repeterende bewegingen, trillingen
• Kennis van antropometrische kentallen
• Kennis van meetmethodes om fysieke belasting te kwantificeren, normen en grenswaarden
• Wet en regelgeving inzake fysieke belasting en werkplekken
• Strategie voor het uitvoeren van individuele werkplekonderzoeken en afdelingsonderzoeken
• Adviseren bij nieuw- en verbouw.

Module Chemische factoren
Humane toxicologie en epidemiologie

• Evaluatie en interpretatie van toxicologische informatie afkomstig van wetenschappelijke publicaties
• Kennis van basale toxicologische methoden en technieken
• Kennis van de algemene principes over hoe toxische substanties worden geabsorbeerd, gemetaboliseerd en geëlimineerd in het menselijk lichaam
• Kennis van de algemene principes van de effecten die toxische stoffen hebben op mensen (dosiseffect relaties).

Gezondheidsleer (beroepsziekten)
Basale kennis van de volksgezondheid en de interactie met arbeidsomstandigheden, kennis van preventieve gezondheidsbeschermende maatregelen en kennis van volksgezondheid stimulatieprogramma's.

Epidemiologie en biostatistiek
Kennis van epidemiologische technieken en principes, het opzetten, evalueren en interpreteren van epidemiologische studies. Kennis van begrippen zoals confounding, effect modificatie, epidemiologische kentallen zoals incident en prevalentie ratio's en associatie maten als Odds Ratio's, Risk Ratio’s en Prevalence rate ratio's.
Aandacht voor inhalatoire blootstelling (gassen, dampen en stof) en huidblootstelling met inbegrip van het concept van totale blootstelling. Voor elk van de factoren moet men tot de volgende vaardigheden in staat zijn:

• Kwalificeren, kwantificeren en evalueren van de blootstelling van werknemers, door het bepalen van de blootstelling en conclusies te trekken uit de verzamelde gegevens
• Het begrijpen van de grondslagen van biologische ‘monitoring’
• Vaststellen van het gezondheidsrisico van de blootstelling, mede op basis van normen en grenswaarden
• Evalueren van het werkproces en methodes op hun vermogen om potentieel schadelijke luchtvervuilende stoffen te genereren, met het oog op de mogelijkheid om deze stoffen te reduceren tot acceptabele niveaus
• Adviseren over maatregelen om de blootstelling te beheersen volgens de arbeidshygiënische strategie.

Module Biologische factoren
Aandacht voor biologische factoren: organisch stof en micro-organismen. Voor elk van de factoren moet men tot de volgende vaardigheden in staat zijn:

• Kwalificeren, kwantificeren en evalueren van de blootstelling van werknemers, door het bepalen van de blootstelling en conclusies te trekken uit de verzamelde gegevens
• Kennis van merkers van biologische blootstelling
• Vaststellen van het gezondheidsrisico van de blootstelling, mede op basis van normen en grenswaarden
• Kennis van het verschil tussen pathogene en niet pathogene organismen in de werkomgeving
• Adviseren over maatregelen om de blootstelling te beheersen volgens de arbeidshygiënische strategie, eventueel in samenwerking met specialisten.

naar boven

Kopopleiding Arbeids- en Organisatiekunde

Module Inleiding
In deze module maak je kennis met de rol en functie van de A&O’er. Wat is het speelveld en hoe kun je van toegevoegde waarde zijn voor organisaties en bedrijven. We staan ook stil bij de ontwikkeling van de A&O’er. We behandelen de kerntaken, competenties, intervisie en intercollegiale toetsing. 

Module Kwaliteit van de arbeid
Kwaliteit van de arbeid is de bronaanpak van een A&O’er. Als de arbeid niet goed is georganiseerd, is de kans op ongemotiveerde medewerkers groot, kan werkdruk als te hoog worden ervaren, kan dit effect hebben op de gezondheid van medewerkers, tot verzuim leiden, invloed hebben op arbeidstevredenheid en is er een grotere kans dat er ongevallen plaats vinden. De factoren die invloed hebben op de kwaliteit van de arbeid worden in deze module behandeld. Ook komen verschillende benaderingen van kwaliteit van de arbeid aan bod en wordt gekeken hoe dit in kaart kan worden gebracht en verbeterd kan worden. 

Module Adviesvaardigheden A&O
Deze module is gericht op het ontwikkelen van advies- en schrijfvaardigheden van de A&O'er. Deze zijn essentieel om de klantvraag scherp te krijgen en helder over te brengen. De opgedane vaardigheden kun je direct toepassen bij de moduleopdrachten en in de praktijk. 

Module Verzuimmanagement
In deze module komt verzuimmanagement in brede zin aan bod. Hoe kunnen organisaties zaken rondom verzuim goed organiseren en vertalen in effectief beleid? De rol van de A&O’er hierin kan divers zijn, waardoor een breed pallet van kennis en vaardigheden nodig is. En hoe verhoudt verzuimmanagement zich tot duurzame inzetbaarheid en waar liggen de grenzen van beide? Daarnaast vindt er een verdieping plaats naar relevante wetgeving, het uitvoeren van verzuimanalyses en hoe om te gaan met de balans tussen belasting en belastbaarheid van medewerkers. 

Module Duurzame inzetbaarheid
In het verlengde van verzuimmanagement komt in deze module de preventieve kant meer aan bod. Hoe kunnen werkgevers en werknemers werken aan duurzame inzetbaarheid? Wat verstaan we hieronder en hoe pakken we het aan? Naast fysiek en mentaal gezond zijn en blijven, is er specifieke aandacht voor zaken die samenhangen met duurzame inzetbaarheid van medewerkers zoals arbeidsmotivatie, betrokkenheid, persoonlijke ontwikkeling, levensfases en balans tussen werk en privé.
Uiteraard hebben we hierbij veel aandacht voor de rol en vaardigheden van de A&O’er en hoe deze kan adviseren over programma’s op dit terrein, de implementatie en borging daarvan. 

Module Veranderprocessen
Naast de vakinhoud is het noodzakelijk om jezelf te ontwikkelen tot een professionele adviseur die in staat is om kennis over te dragen en draagvlak voor zijn adviezen te creëren. Communicatievaardigheden, trainen en presenteren worden jouw tweede natuur. 

Module A&O’er als onderzoeker
De A&O’er moet in staat zijn om goed organisatieonderzoek uit te voeren. Daar waar de Hoger Veiligheidskundigen en Arbeidshygiënisten concrete risicovolle situaties en activiteiten kunnen beoordelen is dat voor de A&O’er toch wel anders. De A&O’er doet vooral onderzoek naar de menselijke factor in de organisatie. Maar wat wil je meten, waarmee wil je meten, is het te meten? Door middel van A&O-onderzoeksinstrumenten wordt een verdieping gemaakt in het uitvoeren van organisatieonderzoek. Hierin zal het onderzoeken van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) specifiek aan de orde komen.

Traject eindopdracht

De opleiding wordt afgesloten met eindopdrachten op arbeidshygiënisch, veiligheidskundig en/of arbeids- en organisatiekundig gebied. Bij het volgen van de combi-opleiding is het schrijven van een gecombineerde scriptie mogelijk. De onderdelen dienen volwaardig te worden behandeld in deze scriptie.

Voor de scripties voer je een praktijkopdracht uit, bij voorkeur in het eigen bedrijf of bij een grote klant. De scripties betreften meestal een actueel veiligheids- en/of arbeidshygiënisch en/of arbeids- en organisatiekundig probleem in dat bedrijf. Zowel het bedrijf als de cursist heeft dan baat bij de scripties en zo kost het relatief de minste tijd. Bij het uitwerken van de scripties word je begeleid door een deskundige mentor.

Mocht je geen werkgever hebben (waar je de eindopdracht uit kunt voeren), kijken we samen naar de mogelijkheden binnen een (ander) bedrijf.