PHOV heeft aan diverse boeken meegewerkt, waarvan enkele boeken ook onderdeel van het lesmateriaal zijn.

• Handboek Procesveiligheid
• Beroepsziekten voorkomen
• AI-61: Risico-inventarisatie en -evaluatie – Methoden en valkuilen
• AI-43: Ongevallenonderzoek
• Leren van ongevallen
• Handboek Risicobeheersing 
• Ontwikkeling in het Onvolmaakte  

Handboek Procesveiligheid

Een Nederlandstalig naslagwerk voor veiligheidsprofessionals in de procesindustrie!

De chemische- en procesindustrie omvat een breed scala aan activiteiten. Het betreft o.a. de winning van grondstoffen, de productie van staal en aluminium, de bulkchemie, de fijnchemie en de farmaceutische- en voedingsmiddelenindustrie. De gemeenschappelijke factor is het gebruik van (hulp)stoffen die potentieel schadelijk zijn voor mens en milieu. Het omgaan met gevaarlijke stoffen in procesinstallaties vereist meer dan alleen technische kennis. Kenmerkend voor procesveiligheid is dat het altijd gaat om de interactie tussen installatie, mens en organisatie, terwijl de risico’s meestal niet direct zichtbaar zijn.

Het Handboek Procesveiligheid biedt professionals in de chemische- en procesindustrie achtergrondinformatie en praktisch toepasbare kennis. Daarbij is veel aandacht voor gevarenstudies, ontwerp- en technische integriteit en risicomanagement. Ook (EU-)wetgeving, modellering en operationele integriteit - zowel systemen als de menselijke factor - komen uitgebreid aan bod.

Procesveiligheid is een breed vakgebied. Vrijwel niemand kan het volledige spectrum beheersen. Aan het Handboek Procesveiligheid hebben daarom meer dan twintig experts meegewerkt, die gezamenlijk nagenoeg alle facetten van de procesveiligheid beschrijven.

Redacteur: Ir. Nico Mulder
Uitgave: juni 2022
Bestellen: www.kerckebosch.nl 

Beroepsziekten voorkomen

De sluipmoordenaar aangepakt

Medewerkers hebben steeds vaker vragen over mogelijke gezondheidseffecten op langere termijn van hun werk(plek). Het gaat daarbij om vragen over bijvoorbeeld het binnenklimaat, het werken met schadelijke stoffen, geluidsbelasting en de ergonomische omstandigheden van de werkplek.

Het doel van het boek 'Beroepsziekten voorkomen' is om kennis te delen over het realiseren van gezonde werkplekken. Dit wordt gedaan aan de hand van een aantal casussen, waarin praktische aanpakken en maatregelen worden beschreven. Er komt een grote diversiteit aan vraagstukken aan bod, die de lezer kunnen inspireren bij het realisren van veilige en gezonde werkplekken.

Dit boek is interessant voor iedereen die op een of andere wijze betrokken is bij het verbeteren van werkomstandigheden, zoals preventiemedewerkers, KAM-medewerkers, QESH-functionarissen, veiligheidskundigen, bedrijfsartsen, arbeids- en organisatiedeskundigen en arbeidsdeskundigen.

Auteurs: Wim van Alphen, Pieter de Boer, Gert Contant, Ep Marinus, Nettie van der Meer-de Pater
Uitgave: november 2015
Bestellen: www.vakmedianet.nl 

Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (AI-61)

Methoden en valkuilen

In de reeks Arbo-Informatiebladen is een nieuwe deel ‘Risico-inventarisatie en -evaluatie – Methoden en valkuilen’ (AI-61) verschenen. De RI&E is, mits goed gebruikt, een van de belangrijkste instrumenten om op een gestructureerde wijze te werken aan arbeidsveiligheid.

In AI-61 Risico-inventarisatie en –evaluatie, geschreven door Wim van Alphen, komt aan de orde hoe de RI&E past in het arbobeleid en wat de taken en verantwoordelijkheden zijn.
Maar het is vooral een handleiding om te beoordelen of de RI&E aan de gestelde eisen voldoet. Daarbij is veel praktische informatie opgenomen over verdiepende RI&E’s, een uitleg van de verschillende methodieken en een praktisch stappenplan. Met tips bij de verschillende valkuilen die onderweg kunnen ontstaan.

Tot slot kan het management met behulp van deze uitgave bepalen of de RI&E heeft bijgedragen aan het verminderen van bedrijfsrisico’s, meer werknemerstevredenheid, minder verzuim en daarmee verhoging van het bedrijfsresultaat.

In de reeks Arbo-Informatiebladen komen alle deelonderwerpen over veiligheid en gezondheid op het werk aan de orde, vaak met verwijzing naar de RI&E. Dit nieuwe deel is geheel aan de RI&E is gewijd en biedt een samenvattend totaalbeeld van de RI&E.

Auteur: Wim van Alphen
Uitgave: februari 2013
Verkrijgbaar via HSE online. Meer informatie op hse.sdu.nl 

Ongevallenonderzoek (AI-43)

De eerste stap in het leren van ongevallen

Het voorkomen van arbeidsongevallen staat hoog op de agenda. Naast lichamelijk letsel of materiële schade veroorzaken ongevallen een verstoring van het bedrijfsproces: verlies aan productie, schadeclaims, boetes, imagoverlies. In toenemende mate worden ongevallen maatschappelijk dan ook niet meer geaccepteerd. Eén van de doelen van ongevallenanalyse is het leren van ongevallen. Daarmee kunnen soortgelijke ongevallen in de toekomst worden voorkomen. Voor goed ongevallenonderzoek is het van belang dat direct na het plaatsvinden van een ongeval zoveel mogelijk gegevens worden verzameld.

Op basis van deze gegevens kan vervolgens worden geanalyseerd waardoor het ongeval is veroorzaakt. Zonder voldoende en betrouwbare feiten heeft de eventuele vervolganalyse weinig waarde en vallen er geen goede conclusies te trekken. In deze uitgave wordt een stappenplan beschreven voor het doen van ongevallenonderzoek.

Welke belangrijke vragen worden in deze uitgave beantwoord?

• Hoe zet je een ongevallenmeldingssysteem op?
• Wat moet er over ongevallen geregistreerd en gemeld worden?
• Hoe onderzoek je een ongeval eigenlijk? 
• Waarop moet je letten om tot een goede reconstructie van het ongeval te komen?
• Hoe kunnen voor de waarheidsvinding getuigen en slachtoffer het beste worden geïnterviewd?
• Hoe ziet de wetgeving over ongevallen eruit?

Ongevallenonderzoek maakt deel uit van de reeks Arbo-Informatiebladen, richtlijn voor de arbocatalogus. Bij het samenstellen van deze reeks is een redactieadviesraad betrokken die bestaat uit TNO, NEN en het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

Auteurs: Johan Gort en Wim van Alphen
Uitgave: april 2014 (3e druk)
Verkrijgbaar via HSE online. Meer informatie op hse.sdu.nl 

Leren van ongevallen

Een overzicht van analysemethodieken 

PHOV heeft dit boek uitgegeven in samenwerking met TNO en Delft TopTech via SDU uitgevers over ongevallenanalysemethodieken.

Ongevallen geven de gaten in onze veiligheidsmaatregelen aan. Ongevallen, maar ook bijna-ongevallen en incidenten geven ons inzicht in waar preventieve maatregelen ontbreken of nog onvoldoende gefunctioneerd hebben. Vervolgens kunnen er maatregelen worden genomen om de veiligheidssystemen verder te optimaliseren om soortgelijke (en andere) ongevallen in de toekomst te voorkómen.

Overzicht van ongevallenanalysemethoden
In de loop der jaren is er een woud aan analysemethoden voor ongevallen ontstaan. In dit boek wordt een overzicht gepresenteerd van de meest gangbare ongevallenanalysemethoden.
Op basis hiervan kan een keuze worden gemaakt voor een methode die het beste past bij de organisatie waarin het onderzoek wordt uitgevoerd of voor de methode die het beste past bij de aard van het te onderzoeken ongeval. In een vergelijkend overzicht worden 20 methodieken onderling vergeleken. Behalve een uitgebreid overzicht van deze methoden, worden in een groslijst korte beschrijvingen gegeven van nog circa 60 andere ongevallenanalysemethoden.

Voor wie bestemd?
Dit boek is geschikt voor iedereen die op de één of andere manier met ongevallenonderzoek te maken heeft. Dat hoeft niet noodzakelijk iemand te zijn die voltijd of deeltijd met arbeidsomstandigheden en veiligheid bezig is, zoals een veiligheidskundige, arbocoördinator of preventiemedewerker. Het kan ook een leidinggevende binnen een bedrijf zijn. Managers worden immers
in toenemende mate betrokken bij de analyse van ongevallen, omdat zij verantwoordelijkheid dragen op het gebied van arbeidsomstandigheden en veiligheid. Het boek is daarnaast ook bruikbaar als lesmateriaal binnen veiligheidskundige en verwante opleidingen.

Auteurs: Wim van Alphen, Karin Stavast, Walter Zwaard en Johan Gort
Uitgave: mei 2015 (4e druk)
Verkrijgbaar via HSE online. Meer informatie op hse.sdu.nl 

Handboek Risicobeheersing

Een stappenplan voor het maken van een RI&E

Het Handboek Risicobeheersing is een praktisch naslagwerk voor het maken van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). In dit boek worden alle ins en outs m.b.t. de RI&E belicht, waaronder de eisen waaraan een RI&E moet voldoen, inzichten in de achtergronden en een duidelijk stappenplan voor de uitvoering. Er is ruime aandacht besteed aan de weging van de grootte van de risico’s, waarbij verschil gemaakt wordt tussen concrete werkplekrisico’s, beleidszaken en wettelijke verplichtingen.

In deze derde editie is een aantal nieuwe inzichten beschreven, zoals:

• De aanvullende eisen die vanuit ISO 45001 aan de RI&E worden gesteld.
• Het belang van het goed regelen van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de leidinggevenden als fundament van een goed arbobeleid.
• Het verkrijgen van een grotere medewerkersbetrokkenheid bij het uitvoeren van een RI&E.
• Het betrekken van risico’s in de directe nabijheid van het bedrijf, zoals van naburige bedrijven en vanuit verkeerswegen (wegen, wateren, spoorlijnen e.d.).

Voor wie bestemd?
Het Handboek Risicobeheersing is bedoeld voor iedereen die in voorbereidende, begeleidende of uitvoerende zin bij de RI&E betrokken is. Dit betreft preventiemedewerkers, arbocoördinatoren, veiligheidskundigen, arbeidshygiënisten, arbeids- en organisatiedeskundigen, KAM-functionarissen, SHE-medewerkers en OR-leden. Daarnaast kan het boek gebruikt worden voor arbo- en veiligheidskundige opleidingen. Ook is het een nuttig naslagwerk voor het management dat uiteindelijk een beslissing moet nemen over de werkwijze van de RI&E en het uitvoeren van het plan van aanpak.

Auteurs: Wim van Alphen en Dianne Verhage
Uitgave: januari 2019 (3e druk)
Bestellen: www.kerckebosch.nl 

Ontwikkeling in het Onvolmaakte

40 jaar Hogere Veiligheidskunde
Een historische schets van de 'hogere' veiligheidskundige opleidingen tegen de achtergrond van een zich ontwikkelend vakgebied. Geschreven door Walter Zwaard, voor iedereen die een rol heeft gespeeld in die opleidingen. In het bijzonder voor de cursisten en docenten van de opleiding Hogere Veilligheidskunde (HVK) en van de MoSHE-opleiding (Management of Safety, Health and Environment).

Het boek verscheen ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van de HVK-opleiding, het twintigjarig bestaan van de MoSHE-opleiding en het twintigjarig bestaan van PHOV. Het is geboren uit de vrees dat informatie over de vorming van de hogere veiligheidskunde verloren zou gaan als die nu niet werd gedocumenteerd.

Zwaard schetst de historie van een groep gedreven mensen die, in voortdurend wisselende samenstelling, de veiligheidskundige opleidingen heeft gevormd. Het 'clubgevoel' dat daarbij hoort krijgt vorm door het noemen van de namen van vele betrokkenen. Dat gebeurt vooral in de lesroosters van diverse leergangen en in het overzicht van cursisten dat als een bijlage is toegevoegd. Bovendien is in het boek een aantal interviews opgenomen met mensen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van de veiligheidskundige opleidingen.

Auteur: Walter Zwaard
Uitgave: november 2009
Interesse in een 'Ontwikkeling in het Onvolmaakte'? Je kan deze bestellen via info@phov.nl De kosten van het boek zijn € 15,00 incl. handling- en verzendkosten, excl. btw.