Steeds meer worden we geconfronteerd met het feit dat antibiotica steeds minder effectief worden, omdat we er te gemakkelijk mee omgaan. Wereldwijd zien we dat multiresistente bacteriën oprukken; denk alleen al aan de opmars van tuberculose en MRSA. Ook nieuwe zaken als ESBL, de EHEC, en virussen als de herhaaldelijke Ebola-uitbraken in Afrika en recent het MERS-virus (Middle East Respiratory Syndrome-coronavirus) wijzen erop dat we een voortdurende strijd moeten leveren om te kunnen overleven. En dat in een wereld waar we gewoon met te veel mensen (en dieren) op de wereld zijn en te dicht op elkaar gepakt zijn. Eigenlijk zijn we een mondiale menselijke legbatterij.  

In de strijd om te overleven is het zaak dat mensen die verdacht worden van zo'n virus of van een multi- of bijzonder resistente bacterie snel geïsoleerd worden. Dit om te voorkómen dat zij hun directe omgeving en wijder besmetten. Daarom zijn veel ziekenhuizen in Nederland voorzien van zogenaamde isolatiekamers waarin deze mensen apart worden gehuisvest, de zogenaamde ‘bron’-isolatie. De omgeving wordt zo tegen de patiënt beschermd. 

De kamers worden luchttechnisch op onderdruk t.o.v. de omgeving gehouden. Het luchtdrukverschil t.o.v. de gang moet formeel minimaal 5 Pa bedragen. Dit is overigens een merkwaardig lage waarde, omdat uit de laboratoriumwereld bekend is dat minimaal met waardes van 15-20 Pa moet worden gewerkt om een effectieve onderdruk te realiseren. Bij asbest- en bodemsaneringen worden nog veel hogere drukverschillen gehanteerd. 

Nu de praktijk
De praktijk wijst uit dat in een aantal ziekenhuizen van onderdruk in de isolatiekamers voor bronisolatie nauwelijks of geen sprake is. Sterker nog: soms staat de isolatiekamer zelfs op overdruk en werden de besmettingen zo vanuit de isolatiekamer de afdeling en verder het ziekenhuis in geblazen.

Bij veel isolatiekamers is door het verpleegkundig personeel bovendien niet zelf te zien hoe het luchtdrukregime van de isolatiekamer is. Men neemt maar aan dat deze goed is (d.w.z. op onderdruk staat t.o.v. de omgeving). Soms brandt er wel een lampje op de centrale post, maar niemand weet waar dat voor staat. Men geeft aan dat dit lampje al jarenlang brandt. Niemand ligt daar blijkbaar wakker van en niemand neemt actie.
Druk, druk, druk (maar geen onderdruk). 

Het kan nog erger
Soms zijn deze kamers doelbewust als multifunctionele ruimtes uitgevoerd. Deze kamers dienen niet alleen om besmettelijke patiënten te kunnen huisvesten (onderdruk), maar ook  om patiënten met een sterk verminderde immunologische afweer te kunnen huisvesten, waarbij de kamers dan op overdruk worden gezet. Die overdruk dient dan om alle mogelijke verontreinigingen en bijbehorende ziektekiemen buiten deze kamers  te houden (de zogenaamde ‘beschermende isolatie’): de patiënt wordt zo tegen de omgeving beschermd. 
In enkele gevallen zat in de wand op heuphoogte een schakelaar, die als lichtschakelaar (tuimelschakelaar) is uitgevoerd. Door per ongeluk tegen de schakelaar aan te leunen veranderde de druk in de kamer van onderdruk in overdruk en andersom. Ook hier heeft het verpleegkundig personeel zelf geen zicht op de betekenis van de stand van de schakelaar en dus ook geen zicht op het luchtdrukregime. In één geval werd abusievelijk op deze wijze zelfs tb ‘het huis’ in geblazen. Ziekenhuizen: the place not to be? 

Wat is er nodig?
Een zodanige voorziening treffen dat het verplegend personeel zelf dagelijks zicht heeft op het luchtdrukregime in deze ruimtes. Met het aanbrengen van een voorziening als een begrijpelijke manometer of een flapperend vaantje in een kleine doorvoeropening (naast de deur) naar de sluis of de gang kan het personeel (en ook de bezoekers) dagelijks zelf visueel gemakkelijk zien of de kamer op onderdruk dan wel overdruk staat.

Dat we nu aan de voorkant het al niet goed regelen door met te veel te zijn en te kwistig antibiotica gebruiken, maar nu we ook aan de achterkant - wanneer we eenmaal besmet en mogelijk zelfs geïnfecteerd zijn - de zaak niet voor elkaar hebben, bereiken we nooit dat we ooit als fittest uit deze strijd met de micro-organismen komen en op deze aardbol surviven. 
Dan toch maar minder mensen?