Labbekakkerigheid

Labbekakkarigheid, een woord dat Pieter van Vollenhove bij herhaling gebruikte tijdens het laatste NVVK-congres. Hij doelde daarmee op het slappe optreden van beleidsmakers bij veel zaken en hun neiging hun verantwoordelijkheden te ontlopen. 

In veel bedrijven constateer ik die labbekakkerigheid. Door de leiding worden wel regels gesteld, de medewerkers worden ernaar verwezen (intranet), maar in de praktijk worden de regels niet nageleefd laats staan gehandhaafd. 

Vergelijk dit met het functioneren van docenten op scholen. Als een docent geen strakke discipline aanhoudt en zich als een Popie Jopie gedraagt, wordt het binnen de kortste keren chaos in de klas. Lijkt leuk, maar is het niet. De docent wordt ongelukkig, de leerprestaties van de leerlingen hollen achteruit.

Kinderen proberen natuurlijk grensverleggend bezig te zijn. Een oud opvoedkundig boek hierover is van Rudolf Driekurs en Vicki Soltz is ‘Kinderen dagen ons uit’. Veel werknemers gedragen zich op dezelfde manier.

De Arbowet zegt wel dat ook de werknemers een eigen verantwoordelijkheid hebben, maar ‘aan me hoela’: ze gedragen zich vaak als kinderen en moeten dus feitelijk door hun leidinggevenden ook zo behandeld worden. 

Een voorbeeld uit de praktijk
In een scheikundefaculteit werd aan het begin van een eerstejaars practicum de verplichting uitgelegd aangaande het dragen van een veiligheidsbril en een laboratoriumjas. Daarbij werd gezegd dat als iemand dat niet deed hij/zij weggestuurd zou worden. Dat betekent in de praktijk studievertraging omdat dat practicum maar eens per jaar wordt gegeven. Inderdaad in de eerste week werd een student weggestuurd, met als gevolg dat alle 150 studenten wisten waar zij zich aan moesten houden. Er was ook direct een onderlinge aanspreekcultuur en men waarschuwde elkaar als iemand het vergat. En iedereen vond daarna het dragen van veiligheidsbril en laboratoriumjas heel gewoon.

Een jaar later ging de practicumleiding een andere koers varen. Ze legden die regel nog wel aan het begin van het practicum uit maar lieten het vervolgens aan de verantwoordelijkheid van de studenten. Een beetje onder het motto: je bent volwassen dus je ziet maar.

De studenten werden er niet op aangesproken als zij het niet deden: labbekakkerigheid bij de practicumleiding dus. Binnen no-time werden veiligheidsbrillen en labjassen niet door iedereen meer gedragen: labzwanserigheid bij de studenten.

Hetzelfde gebeurt in bedrijven: werknemers zoeken ook vaak de grenzen op. De leiding heeft geen zin in handhaven en laat het toe dat regels niet of slecht worden nageleefd: labbekakkerigheid bij de leiding, labzwanserig gedrag bij de medewerkers. Het resultaat: ‘belabberd’. De leidinggevenden gaan hierbij echter voorbij aan hun wettelijke verplichtingen dat zij moeten zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden. Dat betekent dus ook grip houden op het gedrag van hun medewerkers. 

Wat is er fout aan discipline aan beide kanten?  Beide worden er gelukkiger van, beide weten waar zij aan toe zijn en het geheel leidt tot betere resultaten. Dus niet langer afglijden en soepel zijn, maar weg met de labbekakkerigheid.