Bij isotopenlaboratoria voor het werken met radioactieve stoffen geldt een strikte ‘containmentprocedure’. Voorkómen dient te worden dat eventuele radioactieve besmettingen van binnen naar buiten de ‘gecontroleerde of bewaakte’ zone wordt gebracht. Er is een handenwasprocedure, een overstapbank (bedrijfsschoenen of slofjes), een handen- en voeten besmettingsmonitor, niet dragen van horloges en sierraden, enz. Kortom bescherming van de omgeving. 

Operatiekamers

In ziekenhuizen geldt bij operatiekamers het omgekeerde. Daar moet worden voorkómen dat besmetting en vuil van buiten de OK (‘het huis’) naar binnen de OK wordt gebracht. Dus ook een omkleedprocedure: kleding, haarnetje, slofjes over de schoenen of speciale schoenen (klompen), een overstapbank, enz. Dus hier is sprake van bescherming van het OK-gebied t.o.v. de ‘vuile’ omgeving.

Merkwaardig is echter dat er in menig ziekenhuis vanuit de OK direct verkeer mogelijk is naar de uitslaapkamer (verkoeverruimte). Hier geldt geen omkleedprocedure e.d. Zowel vanuit de OK als vanuit andere ziekenhuisruimten betreedt men deze verkoeverruimtes. Het gevolg is duidelijk: in dat gebied is directe overdracht mogelijk van besmetting vanuit ‘het huis’ naar het OK-personeel (cross-contaminatie) dat vervolgens besmet weer terugkeert naar de OK. Over het dragen van horloges en sierraden binnen ziekenhuizen is in de media al genoeg gezegd. 

Voedingsindustrie

Ook in de voedingsindustrie geldt soms een merkwaardige wijze van werken. In menig 3-sterren restaurant geldt het HACCP-kwaliteitssysteem voor voedselveiligheid. Ook daar gelden omkleedprocedures en de verplichting tot het dragen van haar- en baardnetjes. Maar opvallend is dat vaak toch gewoon de schoenen van buiten aangehouden mogen worden. Merkwaardig is dat, want zoals gesteld, de meest vieze plekken ‘op mijn lichaam’ zijn de onderzijde van mijn schoenzolen. 

Desinfecterende vloeistof

In bepaalde industriële voedingsmiddelbedrijven wordt vaak met ronddraaiende borstels gewerkt om de onderzijde van de schoenen schoon te borstelen voordat men het HACCP-gebied betreedt. In sommige bedrijven draaien deze in een bad meteen desinfecterende vloeistof. De vraag is echter hoe lang dat middel actief blijft om effectief de onderzijde van de schoenzolen te kunnen ontsmetten. Immers door de verontreinigen aan de schoenen wordt het middel snel gedéactiveerd. Een controlesysteem op de effectiviteit van dit middel ontbreekt vaak. 

Besmetting

Soms ook draaien deze borstels zonder een desinfectiebad, dus droog. Dan zie ik helemaal voor mij dat een medewerker of een gast van buiten met vieze (straat)schoenen door het systeem gaat en daarmee die borstels zwaar vervuilt. Vervolgens wordt deze besmetting gemakkelijk overgedragen naar alle volgende passanten (medewerkers en gasten). Ook aan medewerkers die met eigen bedrijfsschoenen aan het gebied binnenkomen. In jargon uitgedrukt: een falende barrière. Sterker nog bij de droge borstels is het middel erger dan de kwaal.

Gelukkig heeft de consument van de voedingsproducten hier allemaal geen weet van. En iedereen wordt immers wel eens ziek zonder aanwijsbare reden? 

Conclusie: Verschillende branches als zorg en voedingsindustrie kunnen nog wat opsteken van de gang van zaken rond de stralingshygiëne bij radionuclidenlaboratoria.